De poorten van Europa

Oekraïne ligt op het westelijke uiteinde van de Eur-aziatische steppe, daar waar keizerrijken en werelddelen elkaar ontmoeten. De Romeinen, de Vikingen, de Ottomanen, de Habsburgers, de Russen, de Duitsers: zij allen woonden en vochten hier, en lieten hun sporen na in het landschap, de cultuur, de taal. In het gezaghebbende De poorten van Europa schrijft Serhii Plokhy de geschiedenis van het land, van de prehistorie tot de Russische annexatie van de Krim en de invasie van de Donbas.

Door zijn achtergrond – hij doceerde in de Sovjet-Unie en in Oekraïne, in Canada en de Verenigde Staten – is de historicus Plokhy bij uitstek geschikt om de geschiedenis van Oekraïne te schrijven. Hij kent het Sovjetdenken van binnenuit en schuwt de donkere bladzijden van het verleden niet. Hij kijkt naar het Oosten en naar het Westen, en kent de gevoeligheden van Russen en Oost-Europeanen. Het nationalisme en het antisemitisme worden uitgebreid behandeld, net als de wortels van het huidige verzet tegen de grote oosterbuur. Stilistisch is De poorten van Europa bijzonder geslaagd: het is een rijk boek, vol anekdotes die het verleden dichtbij brengen.

Ook als naslagwerk is het boek zeer bruikbaar: de hele geschiedenis van het land wordt behandeld en de vele kaarten geven inzicht in een land waarvan de grenzen veelvuldig opnieuw werden getrokken. Hoe moeilijk het onder de huidige omstandigheden ook is om objectief naar Oekraïne te kijken: wil het land tot Europa gaan behoren, dan zal zijn geschiedenis eerlijk geschreven moeten worden. Niemand is daartoe beter in staat dan Serhii Plokhy.